Wat Maakt Jou Gevoelig voor Migraine?

Migraine oplossen = een kwestie van het geheel te zien

Inleiding

Migraine is een complex spel tussen neurotransmitters, cytokines en de 'trigeminus'. De trigeminuszenuw, ook wel de vijfde hersenzenuw genoemd, is een belangrijke zenuw in het hoofd- en gezichtsgebied. Ze heeft drie hoofdtakken die verantwoordelijk zijn voor het overbrengen van sensorische informatie van de huid, spieren en slijmvliezen van het gezicht naar de hersenen. Deze zenuw speelt een essentiële rol bij het reguleren van sensaties zoals pijn, aanraking en temperatuur in het gezicht en de mond. Overmatige prikkeling en gevoeligheid van de trigeminuszenuw is een belangrijke factor in migraineaanvallen. Bij overprikkeling van de trigeminus worden cytokines geproduceerd die een ontstekingsreactie in gang zeggen.

In dit artikel trachten we op een begrijpbare manier uit te leggen waarom je hier gevoelig voor kan zijn. Merk op dat dit slechts een overzicht is van mogelijke factoren, maar deze niet exhaustief is. Elke patiënt is anders, en zal een andere cocktail van factoren hebben.

Methylatieproblemen

Methylatie is een chemisch proces dat een cruciale rol speelt in verschillende lichaamsprocessen, waaronder het bouwen of afbreken van bepaalde neurotransmitters, ontgifting, de afbraak van oestrogenen en vele andere. Een verstoring in capaciteit om te methyleren kan het gevolg zijn van ontbrekende (co)factoren zoals B12, B11, B6 en choline, of genetische variaties op bepaalde genen zoals MTHFR of COMT.

Heb je bijvoorbeeld chronische stress, dan kan dit de methylatiecapaciteit belasten, doordat de grote hoeveelheid van geproduceerde stresshormonen, ook terug moet worden afgebroken. Gezien de capaciteit niet eindig is, kan dit een negatieve invloed hebben op andere processen in je lichaam die methylatie vereisen.

Verloopt dit proces dus niet goed, of komt het te veel onder druk te staan, dan krijg je ondermeer een opbouw van toxines in je lichaam. Eén van deze 'toxines' zijn de pro-inflammatoire vormen van oestrogenen, en zorgen vaak voor problemen zoals "oestrogeendominantie" en zelfs borstkanker. Deze toxines kunnen de bloed-hersenbarrière binnendringen en/of de trigeminuszenuw activeren. Wanneer de bloed-hersenbarrière binnengedrongen is, zal er een ontstekingsreactie plaatsvinden, die - naast het triggeren van migraine - mogelijks de barrière nog verder doordringbaar maakt voor andere toxines, waardoor je in een vicieuze cirkel terechtkomt. Wanneer ze 'enkel' de trigeminuszenuw prikkelen, triggert ook dit de productie van ondermeer de neurotransmitter CGRP, met ontsteking en migraine tot gevolg.

Mogelijke interacties van oorzaken bij migraine

Insulineresistentie

De lever is verantwoordelijk voor detoxificatie - het onschadelijk maken van stoffen. Deze stoffen kunnen in je eigen lichaam geproduceerd zijn, via voeding zijn binnengekomen, via de huid, via je longen... Methylering is éen van de manieren waarop de lever dit kan doen.

Wanneer je insulineresistent bent, kan je lever niet meer detecteren hoeveel energie er in je bloed aanwezig is. Als reactie daarop gaat hij zelf glucose vrijgeven en/of aanmaken om te verzekeren dat je hersenen niet zonder glucose vallen. Dit kost echter veel energie van de lever, die niet genoeg energie heeft om al zijn taken tegelijk uit te voeren en dus prioriteiten moet stellen. Gezien de glucosespiegel cruciaal is voor overleven, maar een toxine je meestal niet onmiddellijk doodt, gaat de prioriteit vaak naar de productie van glucose. Is dit kortstondig, dan is dit geen probleem, maar als je chronisch insulineresistent bent geworden, dan kan je daardoor ook chronisch een grotere hoeveelheid aan toxines in je lichaam hebben. Zoals hierboven beschreven kunnen deze toxines terug de bloed-hersenbarrière doordringen en/of de trigeminus overprikkelen.

Energievoorziening van de hersenen

We zeiden het al, de glucosespiegel is cruciaal voor overleven. Hoewel je spieren wel even zonder glucose kunnen (dat voel je als je ziek bent en je amper de trap op kunt), kunnen je hersenen dat niet. Deze afhankelijkheid van glucose maakt de hersenen kwetsbaar voor energietekorten wanneer de glucosegehaltes dalen. Zo'n energietekort kan de trigeminuszenuw activeren en 'cortical spreading' initiëren, wat leidt tot aura en migraine.

Zo'n energietekort merk je mogelijks zelf wanneer je een namiddagdip krijgt. Ook de 'brain fog' valt hieronder. Wanneer je metabolisme gewoon is geraakt aan een constante toevoer van koolhydraten, dan wordt het inflexibel, en krijg je dips in je glucosespiegel enkele uren nadat je hebt gegeten. Je hersenen krijgen op dit moment minder energie, en dit energietekort is een belangrijke stap richting migraine. Een flexibel metabolisme kan je hersenen bovendien ook voeden met ketonen en lactaat, waardoor ze minder gevoelig worden wanneer er toch minder glucose voorhanden is. Bovendien werken ketonen ook anti-inflammatoir en kunnen ze dus een helende werking hebben op een eerdere ontstekingsreactie. 

Hyperexcitabiliteit van de hersenen

Vroege stress in de eerste 1000 dagen van je leven (inclusief zwangerschap) kan je in een staat van constante waakzaamheid brengen voor de rest van je leven. Dit kan leiden tot overmatige productie van de neurotransmitter 'glutamaat'. Glutamaat activeert je 'NMDA-receptoren', wat zoveel wil zeggen als dat het enorm activerend werkt in de hersenen. Je hersenen worden met andere woorden hyperactief, of 'hyperexcitatief'. Deze grote hoeveelheden glutamaat zijn neurotoxisch. Daarenboven verbruiken neuronen, wanneer ze hyperactief zijn, veel meer elektrolyten. Wanneer deze uitgeput geraken of niet meer in de juiste balans zijn, kunnen neuronen in de problemen komen, wat een belangrijke factor kan zijn om een aanval te ontwikkelen.

Merk op dat glutamaat ook in voedingsmiddelen kan zitten als smaakversterker, onder de vorm van MSG. Veel migrainepatiënten weten dat dit voor hun als trigger werkt. 

Mitochondriale disfunctie 

Mitochondriën zijn de energiefabrieken in onze cellen, zowel in ons lichaam als in onze hersenen. Wanneer deze niet optimaal werken, krijg je dus logischerwijs problemen met energievoorziening van de neuronen. De functie van mitochondriën wordt zwakker wanneer er te veel oxidanten opgebouwd zijn, en er te weinig antioxidanten zijn om deze terug weg te halen. We noemen dit "oxidatieve stress", en naast inflammatie triggeren, zorgt het er ook voor dat je energiefabrieken minder goed werken. Deze oxidanten ontstaan wanneer je net veel energie moet produceren, dus wanneer je hersenen zeer actief zijn. Ze zijn nodig en onvermijdelijk, maar moeten altijd ook tijdig kunnen afgevangen worden. 

Zo begrijp je vast dat een cocktail van een hyperexcitatief brein, slechtwerkende mitochondriën, een tekort aan glucose en misschien zelfs nog een tekort aan elektrolyten, een perfecte storm kan veroorzaken.

Lekke darm

Een permeabele darm of in de volksmond 'lekke darm' kan meerdere oorzaken hebben. Zo zet stress 'by default' je darm open, om via die weg zoveel mogelijk water, glucose en natrium binnen te trekken zodat je lichaam helemaal klaar is om de aanval in te zetten of weg te rennen (fight or flight response). Wanneer dit kortdurend is, is dit geen probleem, maar wanneer dit chronisch is wel. Andere oorzaken van een lekke darm zijn bijvoorbeeld gluten en andere specifieke eiwitten in voedingsmiddelen. Ook kan een darminfectie er tijdelijk voor zorgen dat je darm meer lek is.

Wanneer je darm 'lek' is, kunnen eiwitten, pathogenen en toxines uit je voeding doorheen de darmwand in de bloedbaan reizen. Je hebt uiteraard nog een immuunsysteem en een lever om dit te op te lossen, maar je begrijpt dat wanneer dit chronisch is, dit systeem onder druk komt te staan. Je immuunsysteem wordt constant geactiveerd, waardoor het meer energie gaat vragen. Energie die wordt weggetrokken uit je hersenen. Je lever gaat opnieuw zijn prioriteit steken in het produceren van glucose om het immuunsysteem van energie te voorzien, in plaats van het onschadelijk maken van toxines. Het resultaat is nog meer toxines in het bloed. We zijn nu in de fase van een "laaggradige ontsteking". Dit is een belangrijke weg naar chronische insulineresistentie zoals eerder vermeld.

Wanneer deze toxines de darm zijn binnengekomen en in het bloed circuleren, komen ze ook bij de bloed-hersenbarrière aan. Een intacte bloed-hersenbarrière zal hier nog even tegen bestand zijn, maar wanneer deze, bijvoorbeeld door een eerdere migraineaanval, reeds permeabel is, zal ze niet alles kunnen tegenhouden, en loert een nieuwe aanval om de hoek.

Bescherming van de trigeminuszenuw

De trigeminuszenuw is omringd door myeline. Myeline is een soort van isolatielaag rondom de zenuw. Myeline heeft meerdere functies, maar wat belangrijk is om te onthouden, is dat myeline ervoor zorgt dat er minder energie nodig is om de elektrische signalen door de zenuw te laten geleiden, en dat myeline de zenuw beschermt tegen beschadiging. 

Wanneer de myeline van de trigeminus beschadigd is, is ze dus vatbaarder voor irritatie. Wanneer de barrière van je gezicht, neus of mond ook niet optimaal is, kunnen er via die weg rechtstreeks toxines de trigeminus prikkelen. Deze barrières kunnen meer permeabel zijn door bepaalde genetische variaties, maar ook bijvoorbeeld door het gebruik van agressieve gezichtscrèmes, gebruik van cortisonepuffers, ...

Voor een goede opbouw van myeline zijn de juiste nutriënten noodzakelijk. Bovendien is methylatie ook een belangrijke stap in de bouw van myeline.

Conclusie

We hebben hier een aantal belangrijke factoren opgelijst. Hoewel deze lijst onvolledig is, mag het al duidelijk zijn dat deze factoren elkaar ook duidelijk versterken. Zo zal een slechte methylatiecapaciteit voor een zwakkere myelineschede zorgen, voor meer stress, voor meer toxines... Maar zo zal ook insulineresistentie zorgen voor een slechtere methylatiecapaciteit en voor het ontbreken van extra backup-energie in de vorm van ketonen en lactaat. 

Bij de Migrainekliniek draaien we dit naar ons voordeel. Als meerdere factoren elkaar kunnen versterken, dan betekent dit ook dat we keuzemogelijkheid hebben met betrekking tot interventies om die factoren weg te werken. Deze interventies zijn ook inherent gezondheidsbevorderend, en je zal al gauw merken dat ze niet alleen kunnen helpen om je migraine onder controle te krijgen, maar dat ook andere klachten kunnen verdwijnen, waar je je vaak niet eens meer bewust van was.

Wil je aan de slag?

Bij de Migrainekliniek is het onze missie om jou te helpen jouw migraine onder controle te krijgen. Met veel aandacht voor jouw leven en klachten in zijn geheel en over je hele levensloop, en waar nodig aangevuld met bloed- of DNA-onderzoek, identificeren we welke bouwstenen bij jou tot migraine kunnen leiden. Met zowel quick wins als structurele, persoonlijk bepaalde, aanpassingen zorgen we er samen voor dat jouw gevoeligheid drastisch vermindert. Je krijgt een intense begeleiding om de aanpassingen toe te passen en het succes ervan op te volgen. Elke gewonnen dag voor jou is een geluksmomentje voor ons.

Plan alvast een gratis telefonisch kennismakingsgesprek om te zien of de aanpak van Migrainekliniek bij jou aansluit.